วัตถุประสงค์
2. สามารถนำความรู้ที่ได้รับไปใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ
เนื้อหา
กิจการต้องใช้ TFRS 16 กับสัญญาเช่าทุกรายการ ยกเว้นรายการต่อไปนี้
1. สัญญาเช่าเพื่อการสำรวจหรือการใช้แร่น้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ และทรัพยากรที่ไม่สามารถสร้างขึ้นใหม่ได้ซึ่งคล้ายคลึงกัน
2. สัญญาเช่าสินทรัพย์ชีวภาพที่ผู้เช่าถือครองภายใต้ขอบเขต TAS 41 เรื่อง เกษตรกรรม
3. ข้อตกลงสัมปทานบริการภายใต้ขอบเขต TFRIC 12 เรื่อง ข้อตกลงสัมปทานบริการ
4. ใบอนุญาตของทรัพย์สินทางปัญญาที่ออกโดยผู้ให้เช่าภายใต้ขอบเขต TFRS 15 เรื่อง รายได้จากสัญญาที่ทำกับลูกค้า
5. สิทธิที่ถือครองโดยผู้เช่าภายใต้ข้อตกลงในการให้ใช้สิทธิ ภายใต้ขอบเขต TFRS 38 เรื่อง สินทรัพย์ไม่มีตัวตน สำหรับรายการต่างๆ
ณ วันเริ่มต้นของสัญญา กิจการต้องประเมินว่าเป็นสัญญานั้น เป็นสัญญาเช่า หรือประกอบด้วยสัญญาเช่าหรือไม่ สัญญานั้นจะต้องเป็นการให้สิทธิในการควบคุม การใช้สินทรัพย์ที่ระบุไว้ สำหรับช่วงเวลาหนึ่งเพื่อแลกเปลี่ยนกับสิ่งตอบแทน
การพิจารณาการเป็นสัญญาเช่า ต้องพิจารณา
1.มีสินทรัพย์ที่ระบุได้หรือไม่?
เกณฑ์การพิจารณา
- สินทรัพย์ที่ระบุได้อย่างชัดเจนในสัญญา เช่น รหัสตัวถัง หมายเลขประจำสินทรัพย์ เป็นต้น
- จะไม่ถือว่าเป็นสินทรัพย์ที่ระบุได้ ถ้าผู้จัดหาสินทรัพย์มีสิทธิที่จะเปลี่ยนแทนสินทรัพย์และเป็นไปตามเงื่อนไขทุกข้อดังต่อไปนี้
- ผู้จัดหาสินทรัพย์มีความสามารถในทางปฏิบัติ มีสิทธิในการเปลี่ยนแทนสินทรัพย์ และผู้จัดหามีสินทรัพย์ที่จะเปลี่ยนแทนพร้อม
- ผู้จัดหาสินทรัพย์ได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจจากการเปลี่ยนแทนสินทรัพย์
2.ลูกค้ามีสิทธิได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมดจากการใช้สินทรัพย์ตลอดระยะเวลาการใช้สินทรัพย์หรือไม่?
เกณฑ์การพิจารณา
- ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจจากการใช้สินทรัพย์ทั้งทางตรงหรือทางอ้อม เช่น จากการใช้ จากการครอบครอง หรือจากการให้เช่าช่วงสินทรัพย์
- ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจจากการใช้สินทรัพย์ทั้งประโยชน์หลักและผลพลอยได้ต่างๆ
3.ใครเป็นผู้มีสิทธิในการสั่งการว่าสินทรัพย์จะถูกใช้อย่างไรและถูกใช้เพื่อวัตถุประสงค์ใดตลอดระยะเวลาการใช้สินทรัพย์?
ผู้เช่าอาจเลือกจะไม่รับรู้สินทรัพย์และหนี้สินสำหรับสัญญาเช่า สำหรับ
- สัญญาเช่าระยะสั้น อายุไม่เกิน 12 เดือน : สามารถเลือกได้ตามประเภทของสินทรัพย์อ้างอิง
- สัญญาเช่าสำหรับสินทรัพย์อ้างอิงที่มีมูลค่าต่ำ : สามารถเลือกได้เป็นรายสัญญา
การบัญชีสำหรับผู้เช่า
การรับรู้รายการ : วันที่สัญญาเช่าเริ่มมีผล ผู้เช่าต้องรับรู้สินทรัพย์สิทธิการใช้และหนี้สินตามสัญญาเช่า
การวัดมูลค่าเริ่มแรก
- สินทรัพย์สิทธิการใช้ : วัดมูลค่าโดยใช้ราคาทุน
- หนี้สินตามสัญญาเช่า : วัดโดยใช้มูลค่าปัจจุบันของจำนวนเงินที่ต้องจ่ายชำระ ซึ่งต้องคิดลดด้วยอัตราดอกเบี้ยตามนัยของสัญญาเช่า (หากอัตรานั้นสามารถกำหนดได้) และต้องใช้อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ยืมส่วนเพิ่มของผู้เช่า (หากอัตรานั้นไม่สามารถกำหนดได้)
สินทรัพย์สิทธิการใช้ = 1.จำนวนเงินที่ต้องจ่ายตามสัญญา หักสิ่งจูงใจ + 2.ต้นทุนทางตรงเริ่มแรก + 3.จำนวนเงินที่รับรู้เมื่อเริ่มแรกของหนี้สินตามสัญญาเช่า + 4. ประมาณการต้นทุนในการรื้อถอน
หนี้สินตามสัญญาเช่า = 1.ค่าเช่าคงที่ หักสิ่งจูงใจ + 2.ค่าเช่าผันแปร + 3.จำนวนเงินที่คาดว่าจะจ่ายชำระโดยผู้เช่าภายใต้มูลค่าคงเหลือทีได้รับการประกัน + 4.ราคาใช้สิทธิของสิทธิเลือกซื้อ + 5.ค่าปรับยกเลิกสัญญา
การวัดมูลค่าภายหลัง
- สินทรัพย์สิทธิการใช้ (ROU)
- วิธีราคาทุน : ผู้เช่าต้องวัดมูลค่า ROU ด้วยราคาทุน หักค่าเสื่อมราคาสะสม และผลขาดทุนจากการด้อยค่าสะสม และปรับปรุงด้วยการวัดมูลค่าใหม่ของหนี้สินตามสัญญาเช่า
- วิธีการตีราคาใหม่ : หาก ROU มีความเกี่ยวพันกับรายการประเภทเดียวกันกับ ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ ตาม TAS 16 ซึ่งผู้เช่าใช้วิธีการตีราคาใหม่ ผู้เช่าอาจจะเลือกใช้วิธีเดียวกันกับ ROU ทุกรายการที่มีความเกี่ยวพันกัน
- วิธีมูลค่ายุติธรรม : ROU ต้องเป็นไปตามนิยามของอสังหาริมทรัพย์เพื่อการลงทุน (IP) ตาม TAS 40
- หนี้สินตามสัญญาเช่า
- การเพิ่มมูลค่าตามบัญชีเพื่อสะท้อนดอกเบี้ยจากหนี้สินตามสัญญาเช่า
- การลดมูลค่าตามบัญชีเพื่อสะท้อนการชำระการจ่ายชำระตามสัญญาเช่าที่จ่ายชำระแล้ว
- การวัดมูลค่าตามบัญชีใหม่เพื่อสะท้อนการประเมินใหม่จากเหตุ
– การเปลี่ยนแปลงสัญญาเช่า
– การประเมินหนี้สินตามสัญญาใหม่ : อัตราคิดลดที่ปรับปรุงใหม่ / อัตราคิดลดเดิม